23–24 września 2019. Na naszych oczach znika ważna część dziedzictwa XX wieku. Nie ma miesiąca, by nie alarmowano, że w wyniku docieplenia styropianem któraś z modernistycznych kamienic lub willi straciła swe proporcje i detale elewacji. Rzadziej zwraca się uwagę, że pod ociepleniami lub pod warstwami farb o dziwnych kolorach giną też dekoracyjne, szlachetne tynki charakterystyczne dla architektury modernizmu.
Temu, jak dbać o te tynki i czy jest jakaś alternatywa dla styropianu, poświęcona była II Konferencja Naukowa z cyklu „Zabytki i energia”, która w dniach 23–24 września 2019 roku miała miejsce w Małopolskim Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego Politechniki Krakowskiej. Konferencja miała charakter naukowy, ale organizatorzy skierowali jej przesłanie do szerszego grona odbiorców – zarządców i użytkowników modernistycznych budynków, konserwatorów i techników budowlanych oraz przedstawicieli służby ochrony zabytków.
Celem konferencji było połączenie tematyki ochrony i konserwacji szlachetnych tynków z okresu międzywojennego i pierwszych lat powojennych z tematyką prawidłowej konserwacji i termomodernizacji obiektów. Efektem konferencji jest opracowanie Wytycznych i zaleceń ochrony tynków szlachetnych doby modernizmu (plik do pobrania u dołu strony), które porządkuje definicje i kataloguje najczęstsze powody i objawy zniszczeń oraz – co najważniejsze – kreśli zasady i standardy prawidłowej konserwacji tynków szlachetnych wraz z podręcznikiem użytkownika i informacją o alternatywnych (dla styropianu) sposobach termomodernizacji obiektów zabytkowych. Wytyczne zostały opracowane przez zespół w składzie: prof. Monika Bogdanowska (Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków), Bożena Boba-Dyga (konserwator dzieł sztuki), Halina Rojkowska-Tasak (historyk sztuki), prof. Marcin Furtak (dyrektor Małopolskiego Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego).
Organizatorami konferencji „Zabytki i energia. Tynki szlachetne okresu modernizmu. Problemy ochrony” byli: Małopolskie Laboratorium Budownictwa Energooszczędnego – Wydział Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, Polski Komitet Narodowy ICOMOS oraz Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
Pokłosiem konferencji jest również film dostępny w serwisie YouTube. W przystępny sposób tłumaczący, czym są tynki szlachetne, w jaki sposób należy je konserwować oraz na co zwrócić uwagę, szukając alternatywy dla ocieplania modernistycznych budynków styropianem.