ŻELAZNA KRATA PRZESTAJE STRZEC FRANCISZKAŃSKICH SKARBÓW

25 marca 2019. Niedostępne dotąd skrzydła gotyckich krużganków krakowskiego klasztoru Franciszkanów zostaną otwarte już jesienią tego roku, gdy po trzech latach zakończy się realizacja jednego z projektów kluczowych Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Prace w położonym w samym środku Starego Miasta klasztorze wspierają także fundusze unijne.

Przez dziesięciolecia dostęp do południowej i zachodniej części średniowiecznych krużganków odcinała zwiedzającym kuta, żelazna krata. Część północną jeszcze w XIX wieku zamknięto murami i zamieniono na kaplicę Matki Boskiej Bolesnej, do której wchodzi się bezpośrednio z nawy kościoła. W rezultacie goście, coraz liczniej odwiedzający w ostatnich latach klasztor, podziwiać mogli wyłącznie wschodnie skrzydło krużganków. Tymczasem to właśnie w części południowej znajdują się najstarsze, pochodzące z pierwszej połowy XV wieku malowidła z cyklu portretów biskupów krakowskich. Malowane początkowo na ścianie polichromie dały początek galerii ordynariuszy diecezji kontynuowanej przez wieki w formie obrazów na desce lub na płótnie, wkomponowanych niekiedy w kamienne epitafia. Wiele wskazuje, że pomysłodawcą powstania galerii portretów swych poprzedników i następców był pierwszy polski kardynał – biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki (zm. 1455). W partiach krużganków, które zostaną wkrótce udostępnione dla zwiedzających, prócz postaci biskupów będzie można zobaczyć również cenne polichromie gotyckie i renesansowe, w tym Tłocznię mistyczną, Stygmatyzację św. Franciszka i Madonnę apokaliptyczną.

SKOZK podjął decyzję o współfinansowaniu remontu krużganków w grudniu 2016 roku. W roku 2017 do gotyckich wnętrz weszli konserwatorzy. Stan zachowania krużganków był dalece niezadowalający. Specjaliści zwracali przede wszystkim uwagę na postępujące zawilgocenie dolnych partii murów i zasolenia zagrażające polichromiom i kamiennym epitafiom. W pierwszej fazie prac skupiono się zatem na izolacji przeciwwilgociowej. W kolejnych etapach robót zajęto się obrazami, kamiennymi elementami wystroju, a w końcu oknami witrażowymi. Krużganki kończą właśnie uzyskiwać nową posadzkę.

Franciszkanie liczą, że prace konserwatorskie w krużgankach znajdą swój finał do końca października tego roku. Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa przeznacza na trzyletnie działania w klasztorze przy ul. Franciszkańskiej w sumie 1,7 mln zł. Pozostała część kosztów finansowana jest w znaczącej mierze ze środków unijnych (2,5 mln zł). Z tego samego źródła finansowana jest również digitalizacja zbiorów biblioteki klasztornej.