WAWELSKIE ARCYDZIEŁO Z OKRESU ZŁOTEGO WIEKU RZECZYPOSPOLITEJ PO KONSERWACJI

Po dwóch latach zabiegów konserwatorskich widać efekty odnowy wnętrza kaplicy Potockich w katedrze na Wawelu. Odnowiono już nagrobek biskupa Filipa Padniewskiego, a jeszcze w tym roku dobiegnie końca kompleksowa renowacja całego wnętrza.

Odnowa kaplicy Potockich to kolejny etap wspieranego przez SKOZK programu prac w wieńcu kaplic bocznych katedry na Wawelu. Po konserwacji kaplicy Świętokrzyskiej z nagrobkiem Kazimierza Jagiellończyka, kaplicy Zygmuntowskiej z nagrobkami ostatnich Jagiellonów na polskim i litewskim tronie, kaplicy Stefana Batorego i kaplicy Wazów przyszedł czas na konserwację dawnej kaplicy grobowej biskupa Filipa Padniewskiego (1510–1572), którą w XIX wieku przekształcono w mauzoleum rodziny Potockich. Pochowany w niej hrabia Artur Potocki (1787–1832) był pionierem społecznego ruchu odnowy zabytków Krakowa. To dzięki jego donacjom w 1830 roku powstał Komitet Reparacji Zamku Krakowskiego – pierwsza na ziemiach polskich organizacja, której celem było gromadzenie funduszy na rzecz odnowy zabytków. W 1825 roku tłumaczył on parlamentarzystom Rzeczypospolitej Krakowskiej, że „otoczeni pomnikami czasów świetnych, jesteśmy odpowiedzialni za ich utrzymanie, a nawet ozdobę. Na tej klasycznej ziemi naszych pamiątek kamienie mają głos, aby przeszłość opowiadać przyszłości”.

W tym roku na odnowę czekają marmurowe okładziny ścian kaplicy, posadzka, ołtarz i kraty. W dwóch poprzednich latach konserwatorzy skupili się na wystroju czaszy kopuły i pendentywów, na stiukolustrach ścian w górnej części kaplicy oraz manierystycznym nagrobku biskupa Padniewskiego dłuta najwybitniejszego rzeźbiarza szesnastowiecznej Polski – Jana Michałowicza z Urzędowa. Konserwatorom udało się bowiem odkryć i przywrócić pierwotną aranżację szesnastowiecznego nagrobka, której podstawą był – zatarty z czasem – kontrast ciemnoczerwonych i śnieżnobiałych elementów dekoracji. Sporym zaskoczeniem było też ustalenie, że postać zmarłego dostojnika wyrzeźbiono w alabastrze, a nie – jak dawniej sądzono – w marmurze. Biskup krakowski Filip Padniewski (zm. 1572) był pisarzem, poetą, doradcą i dyplomatą Zygmunta Augusta, jednym z redaktorów aktu unii lubelskiej. Położył nieocenione zasługi dla kultury polskiej jako mecenas twórczości Jana Kochanowskiego.

Prace w kaplicy Potockich połączono w tym roku z pierwszym etapem odnowy północnej części ambitu katedry. Na zadania te SKOZK przeznaczy w tym roku łącznie 900 tys. zł.