W ZABYTKOWYM FORCIE POWSTANIE WAŻNE DLA POLSKI MUZEUM

Muzeum Ruchu Harcerskiego będzie instytucją Gminy Kraków, która w 2009 roku przeznaczyła na ten cel poaustriacki fort pancerny 52a „Łapianka” przy ul. Fortecznej – jeden z obiektów obronnych Twierdzy Kraków. Przesądziła o tym między innymi lokalizacja zabytkowego obiektu tuż obok drogi Kraków-Zakopane, zarazem 500 metrów od zjazdu z autostrady A4. To ważne, bo muzeum ma być placówką o ogólnokrajowym zasięgu i powinno być łatwo dostępne dla grup harcerskich z całej Polski. Powstająca instytucja ma łączyć wszystkie nurty polskiego skautingu, pełniąc zarazem funkcję stanicy harcerskiej z rozbudowanym zapleczem recepcyjno-konferencyjnym.

Koncepcję zagospodarowania na cele muzealne liczącej ponad 4 hektary, pokrytej pięknym parkiem działki wyłoniono w 2011 roku w ogólnopolskim konkursie architektonicznym. Zwycięska koncepcja Pracowni Architektonicznej Ferdzynowie z Łodzi zakłada, że w pełni wykorzystana zostanie zabytkowa, betonowo-ceglana zabudowa fortu – blok koszarowo-bojowy i kaponiera, a dodatkowe, nowe skrzydło zostanie schowane pod ziemią w narysie fortecznych obwałowań. Dzięki temu zachowana zostanie oryginalna sylweta tego zabytku architektury militarnej. Nowe kubatury pomieszczą część ekspozycji oraz pomieszczenia, dla których zabraknie miejsca w budynku historycznym – magazyny zbiorów, wentylatornię, warsztaty i rozdzielnię główną. Między starą i nową częścią powstanie przeszklony dziedziniec, a w otoczeniu fortu miejsca pod obozowisko, amifteatr i parking.

Wzniesiony w latach 1897–1898 fort pancerny „Łapianka” (zwany czasami też „Jugowice”) jest dziś otwartą ruiną. W latach powojennym mieściła się tu wytwórnia napojów owocowych. Do dziś w murach pozostały otwory po ciągach technologicznych, towarzysząca myciu i napełnianiu butelek woda zniszczyła lub poważnie osłabiła konstrukcję budowli, a na żelbetowym stropie głównego budynku wzniesiono prymitywne nadbudówki z pustaków (dziś już rozebrane). Dzieła zniszczenia dopełnili w ostatniej dekadzie zbieracze złomu i wandale.

Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa postanowił wesprzeć w 2013 roku ideę utworzenia Muzeum Ruchu Harcerskiego udzielając dotacji na sporządzenie projektu budowlanego adaptacji historycznej zabudowy fortu. Z dotacji z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa nie będzie natomiast finansowane wykonanie projektu nowego skrzydła; na ten cel Gmina Kraków wygospodaruje w całości środki z własnego budżetu. Powstanie projektu architektonicznego będzie – w zamierzeniu twórców Muzeum – ważnym argumentem w staraniach o środki unijne, o które Kraków zamierza się ubiegać w ramach perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014–2020.