TRWAJĄ PRACE W PODZIEMIACH I KRUŻGANKACH OPACTWA W TYŃCU

6 czerwca 2025. Społeczny Komitet wspiera przygotowania najstarszego wciąż funkcjonującego klasztoru w Polsce do obchodów tysiąclecia powstania. Prowadzone w 2025 roku prace konserwatorskie koncentrują się na krużgankach klasztoru i podziemiach kościoła.

Prace w krużgankach trwają już od zeszłego roku. W 2024 roku pod późniejszymi przemalowaniami odkryto malowidła, z których najstarsze pochodzą z ostatniej ćwierci XV wieku, a najmłodsze – z połowy XVIII stulecia. Piętnastowieczne polichromie są świadkami gotyckiej przebudowy i przesklepienia krużganków pod koniec średniowiecza. Jest tak m.in. ze znajdującym się w zworniku jednego z przęseł herbem Rawicz (panna na niedźwiedziu), którym posługiwał się Andrzej Ożga, opat tyniecki z lat 1477–1486. Na powierzchni płaskorzeźby udało się odnaleźć ślady pierwotnej malatury z poprawnymi heraldycznie kolorami. Z tego okresu pochodzą również fragmenty ornamentu gałęziowego. Nieco młodsze są z kolei motywy roślinne ze splecioną wstęgą (pierwsza połowa XVI wieku) i kartuszowe o cechach późnorenesansowych (pierwsza ćwierć XVII wieku). Udało się również odsłonić i uczytelnić namalowane w 1755 roku przez Andrzeja Radwańskiego – czołowego malarza późnobarokowego Krakowa – fragmenty dekoracji geometrycznych, mających podkreślać architekturę krużganków.

W roku 2025 konserwatorzy zajmują się zachodnim skrzydłem krużganków wraz z kamienną posadzką, a także sienią, w której również natrafiono na ślady dekoracji malarskiej. Prowadzone w krużgankach prace konserwatorskie to część większego projektu realizowanego przez benedyktynów z Tyńca, którego celem jest przeprowadzenie w podziemiach trasy turystycznej ukazującej relikty z pierwszych wieków chrześcijaństwa na ziemiach polskich.

W rezerwacie pod prezbiterium można zobaczyć fundamenty najstarszej, romańskiej świątyni, mury gotyckie powstałe w trakcie XIV-wiecznej przebudowy oraz puste nisze z pochówkami opatów i dobrodziejów klasztoru (znajdujące się w nich szczątki w latach 60. XX wieku przeniesiono do zbiorowej mogiły na cmentarzu parafialnym). Jak podejrzewa część badaczy, jeden z odkrytych 60 lat temu grobów mógł być miejscem wiecznego spoczynku króla Bolesława Szczodrego lub jego syna Mieszka. Hipotezy tej nie da się już dziś zweryfikować. Na jej korzyść przemawia lokalizacja domniemanego grobu królewskiego w osi pierwotnej świątyni romańskiej – w miejscu tradycyjnie przeznaczonym dla fundatora klasztoru i jego najbliższej rodziny.

Prace konserwatorskie i adaptacyjne w podziemiach kościoła i klasztoru w Tyńcu współfinansowane są przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa ze środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa, a także przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Tyniec, będący przez wieki samodzielną wsią, został włączony do Krakowa w 1973 roku.