OFICJALNE STANOWISKO SKOZK

Stanowisko Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa w związku z podjętą przez polityków dyskusją na temat Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa

 

Kraków jest dobrem narodowym o wyjątkowym znaczeniu historycznym, kulturowym i społecznym. Świadczą o tym jego dzieje, a nade wszystko zachowane w nim zabytki. To dlatego w 1978 roku dawna stolica Polski została wpisana na pierwszą Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, liczącą w skali świata zaledwie 12 pozycji. Kraków do dziś pozostaje jedną z niewielu polskich marek rozpoznawalnych na świecie. 

Od ponad ćwierćwiecza dziedzictwo Krakowa ratowane jest od zniszczenia przy wsparciu pieniędzy z budżetu Państwa, ale zarazem przy ogromnym nakładzie środków i wysiłków jego Władz i Mieszkańców. Wielką rolę w walce o uratowanie dziedzictwa Krakowa odgrywa działający od 34 lat Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa. SKOZK wprowadził w życie mechanizm finansowania rewaloryzacji krakowskich zabytków po połowie z funduszy państwowych i funduszy właścicieli danych obiektów. Tylko istnienie Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa gwarantuje pozyskiwanie równorzędnych wobec niego środków wydatkowych przez właścicieli zabytków. 

Członkowie SKOZK uważają, że nie wolno niszczyć dobrych rozwiązań, nawet jeśli ich geneza sięga innej epoki. Dokonana w 1990 roku wraz z transformacją ustrojową Rzeczypospolitej reorganizacja Społecznego Komitetu, polegająca na włączeniu do zarządzania dziedzictwem pracujących społecznie specjalistów ze wszystkich dziedzin związanych z ochroną zabytków, oznaczała oparcie działalności SKOZK na solidnych podstawach merytorycznych. Wypracowane przez SKOZK przejrzyste procedury przyznawania dotacji oraz ich rozliczania należą do wzorcowych. Taki charakter mają też wypracowane przez SKOZK zasady ścisłego współdziałania instytucji społecznej z władzami konserwatorskimi.

Przeniesienie dotacji z NFRZK do jednej puli ministerialnej nie uratuje zabytków innych regionów Polski. Nie można też z odległej Warszawy skutecznie zarządzać skomplikowanymi procesami opracowywania wieloletnich strategii i programów konserwatorskich, podobnie jak nie można skutecznie sprawować stałej, merytorycznej i finansowej kontroli ich realizowania. Członkowie SKOZK uważają, że należy podjąć zabiegi o znaczące zwiększenie dotacji budżetowej dla Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na ratowanie zabytków w skali ogólnopolskiej, pozostawiając wsparcie dla NFRZK w gestii Kancelarii Prezydenta RP. Tego wymaga absolutna wyjątkowość Krakowa jako miasta stołecznego, królewskiego i papieskiego, będącego przedmiotem dumy wszystkich Polaków. Członkowie Społecznego Komitetu w pełni zdają sobie sprawę z tragicznego niekiedy stanu wielu zabytków w Polsce, dostrzegają także potrzebę wsparcia przez Państwo odnowy najważniejszych obiektów wpisanych na listę pomników historii. Gotowi są też dzielić się – w skali ogólnopolskiej – swoim doświadczeniem. 

 

Kraków, 14 grudnia 2012 roku