12.07.2006 – Pałac Erazma Ciołka, ul. Kanonicza 17 | (KB)
Kanonicza 17 – zakończony najdroższy remont SKOZK-u. Pałac znów stał się pałacem
Do niedawna jeszcze pałac biskupa Erazma Ciołka był ostatnią ruiną przy ul. Kanoniczej, a teraz jest tam najładniejszą budowlą. Jego konserwacja kosztowała 19 mln zł i trwała sześć lat. To był najdroższy remont ostatnich lat prowadzony w całości z funduszy Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, Trwał sześć lat i kosztował ok. 19 mln zł. Ale gdy wchodzi się teraz do środka tego największego gmachu przy zachodniej pierzei ul. Kanoniczej, to trudno nie kryć podziwu dla uroku tego miejsca. Jasna dwunawowa sień, jakich w Krakowie już nie ma, przedzielona późnogotyckimi słupami pokrytymi rzeźbą, otwiera się na ogromny dziedziniec. Te słupy to było jedno z odkryć dr. Andrzeja Fischingera, którego zasługi uhonorowano odsłonięciem w tej sieni wczoraj tablicy pamiątkowej, poświęconej przez kardynała Franciszka Macharskiego. W ogromnych jasnych salach można podziwiać polichromie z różnych epok, średniowieczne i renesansowe okna, autentyczne belki stropowe, piękne detale architektoniczne. Teraz, po zlikwidowaniu części dobudowanych przez stulecia ścian i usunięciu dziewiętnastowiecznych stropów, wnętrze zabytku z powrotem przypomina dawny pałac. Ci, którzy pamiętają go jako ruderę z brudną, łuszczącą się fasadą, teraz przystają zdumieni na widok elewacji w kolorze pompejańskiego różu ze śliczną płaskorzeźbą (kopią tablicy erekcyjnej pałacu), współgrającej z sąsiednimi pałacami przy tej najstarszej i najpiękniejszej ulicy Krakowa. W 1997 r. pałac biskupa Erazma Ciołka przekazano w użytkowanie Muzeum Narodowemu w Krakowie. Za kilka miesięcy – w maju przyszłego roku – na blisko trzech tysiącach metrów kwadratowych powstaną tam dwie wspaniałe stałe galerie. Na I piętrze w Galerii Sztuki Dawnej Polski znajdzie się około 300 skarbów wybranych z 1200 obiektów sztuki staropolskiej (powstałej w wiekach XIII–XVIII) zgromadzonych przez to muzeum. To najlepsza w Polsce kolekcja, której perłą jest sławna Madonna z Krużlowej. Na parterze będzie pierwsza w Krakowie stałą wystawa ikon, w tym najcenniejszych – karpackich z XV wieku. W piwnicach, które ciągle są wilgotne, i w lapidarium sąsiadującym z budynkiem pod nr 15 będzie pokazywana rzeźba i odlewy gipsowe. Pałac biskupa Erazma Ciołka to druga po Wawelu wczesnorenesansowa budowla w Krakowie. Dwa gotyckie budynki przedzielone wjazdem przekazała kapituła krakowska biskupowi płockiemu Ciołkowi. Ten człowiek renesansu, humanista nie zawahał się w imię kariery sfałszować własnego rodowodu, by zyskać szlachectwo. Ale też jego zasługą było sprowadzenie na Wawel z Włoch Franciszka Florentczyka. On to przebudował biskupowi w latach 1503–1505 – na wielki dwór z sienią – najokazalszy dom przy tej ulicy. Po śmierci Ciołka w jego domu, a nie w pałacu biskupim, mieszkali biskup Piotr Tomicki, a potem kardynał Jerzy Radziwiłł. Szwedzi zniszczyli pałac, apotem kapitule zabrali go Austriacy. Przez dwa ostatnie wieki był m.in. siedzibą więzienia dla księży, Urzędu Probierczego i Studia Filmów Animowanych. Użytkownicy tak go zdewastowali, że stracił reprezentacyjny charakter i popadł w ruinę.
Autor: (KB)
Data publikacji: 12.07.2006
Miejsce publikacji: 2