20.04.2012 – Pałac Czapskich | Małgorzata Skowrońska

Najcenniejsze polskie monety zobaczymy w pałacu Czapskich

Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej powstanie w dawnym pałacu rodziny Czapskich i ogrodzie przy ul. Piłsudskiego. Muzeum Narodowe, które jest opiekunem cennej kolekcji, otwiera je w przyszłym roku.

O zbiorze Emeryka Zachariasza Hutten-Czapskiego (1828-1896) mówi się, że to największa na świecie i najcenniejsza kolekcja monet polskich. Liczy kilkanaście tysięcy eksponatów – nie tylko monet, bo rodzina i hrabia przez lata zbierali m.in. grafiki, rzemiosło, militaria. Kiedy w 1894 r. Czapski przeniósł się do Krakowa, gdzie kupił XIX-wieczny pałac przy dzisiejszej ul. Piłsudskiego, przywiózł ze sobą cztery wagony wypełnione eksponatami. Hrabia nie chciał ich zachować dla siebie. Marzył o muzeum, które dostępne byłoby dla wszystkich krakowian i turystów.

Pięć lat po jego śmierci wdowa, Elżbieta z Meyendorffów Czapska, otworzyła prywatne muzeum. W 1903 r. zdecydowała się jednak przekazać kolekcję narodowi. Dziś opiekunem tego cennego zbioru jest Muzeum Narodowe, które w przyszłym roku chce w dawnym pałacu rodziny Czapskich, ogrodzie i przyległej kamienicy stworzyć Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej. – To będzie ogromne przedsięwzięcie, ale cieszymy się, że po raz pierwszy od lat będziemy mogli wreszcie pokazać zbiory Hutten-Czapskiego. I to w miejscu, gdzie żył i pracował. Udostępnimy wnętrza tego pałacu, którym hrabia ze względu na przedwczesną śmierć nie cieszył się długo – mówi Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie.

Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej będzie kosztowało 27 mln zł, z czego 19 mln zł pochodzi ze środków UE, które rozdzielało Ministerstwo Kultury. Część remontu sfinansował też SKOZK.

Muzeum Narodowe chce też w przylegającym do sąsiadującej z pałacykiem kamienicy Łozińskich ogrodzie stworzyć lapidarium (znajdą się w nim fragmenty XIV-XIX-wiecznych fragmentów detali architektonicznych z terenu Krakowa, np. z kościoła Mariackiego) i wybudować w tym miejscu Pawilon Czapskich. Będzie w nim można przeglądać zdigitalizowane archiwum Marii i Józefa Czapskich.

Sam pałacyk wybudowano w latach osiemdziesiątych XIX w. Zaprojektował go Antoni Siedlak dla Huberta Krasińskiego, lekarza i działacza społecznego, który z Warszawy przeniósł się do Krakowa. Po jego śmierci Hutten-Czapski kupił budynek i kazał dobudować do niego pawilon według projektu Tadeusza Stryjeńskiego. To w nim hrabia umieścił kolekcję numizmatów. Na elewacji pawilonu umieszczono napis "Monumentis Patriae naufragio ereptis" (Pamiątkom ojczystym ocalonym z burzy dziejowej).

Te pieniądze to rarytasy

Zanim gotowe będzie Europejskie Centrum Numizmatyki Polskiej, Muzeum Narodowe postanowiło przygotować wystawę części kolekcji, której trzon stanowią zbiory Hutten-Czapskiego. Wystawa "Rarytasy numizmatyczne ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie" będzie dostępna dla zwiedzających od 20 kwietnia do 22 lipca w pałacu biskupa Erazma Ciołka (ul. Kanonicza 17). Unikatowe eksponaty przez lata udostępniane były tylko badaczom. Na wystawie zobaczymy m.in. denary Bolesława Chrobrego, brakteat z hebrajskimi napisami z czasów Mieszka III, grosz krakowski Kazimierza Wielkiego, medale z portretami Jagiellonów, siedmiodukatową donatywkę gdańską Stefana Batorego i słynną studukatówkę Zygmunta III Wazy, wybitą w 1621 r. w Bydgoszczy. Jedną z atrakcji wystawy ma być dar Lecha Kokocińskiego – srebrny naszyjnik ze skarbu odkrytego w Wielkopolsce w 1894 r. (po raz pierwszy pokazywany szerszej publiczności).

Autor: Małgorzata Skowrońska
Data publikacji: 20.04.2012
Miejsce publikacji: 2