Budynek przy ul. św. Krzyża 23 (na rogu tej ulicy i Plant) – to obecnie plebania parafii św. Krzyża. Niepozorny obiekt pochodzi z początku XIV wieku. Pierwotnie pełnił on funkcję browaru duchaków (którzy gospodarowali na tym terenie). Według wzmianki z roku 1644 budynek dostał się w ręce benedyktynek ze Staniątek, a wkrótce po kasacie klasztoru w roku 1786 powstała tu parafia, która przeprowadziła remont budynku w 1831, ’80 i ’88 roku. Ostatni remont konserwatorski był w 1909 r., a prowadził go Jan Zawiejski. Elewacja obiektu, której konserwacja właśnie się rozpoczyna, jest ceglano-kamienna. Pierwotnie była zapewne otynkowana, jej obecny wygląd pochodzi z początku XX wieku. Wtedy konserwatorzy nadali jej wygląd, który miał – w ich mniemaniu – nawiązywać do jej wyglądu w średniowieczu. Wykonano specjalne cementowe spoiny, które nachodzą na lico kamieni i cegieł. Podobne spoiny z tego okresu – przypominające kluski – można oglądać na kościele św. Krzyża. Obecnie konserwatorzy rozpoczęli prace od elewacji wschodniej, która wychodzi na ogród. Została ona oczyszczona z wieloletniego brudu. Przed konserwatorami stanął problem, co robić ze spoinami cementowymi, które nadają elewacji specyficzny wygląd. W dyskusji padały różne opinie: mówiono, że należałoby spoiny zdjąć, bowiem szkodzą one cegle i kamieniowi. Inne głosy uznawały, że należy je zachować jako przykład pewnej mody konserwatorskiej. Ostatecznie zgodzono się, by zachować wygląd elewacji, z tym że niezbyt starannie wykonane spoiny mają być poprawione i nawiązywać do wykonania spoinowania na elewacji od ulicy, które wydaje się dużo subtelniejsze i staranniejsze. Oprócz prac przy elewacji konserwatorzy zamontują nowe daszki nad wejściami do plebanii oraz nowe kraty w oknach. Parafia we własnym zakresie wykonała już izolację pionową całego budynku (był problem z zawilgoceniem piwnic), wymieniła pokrycie dachu oraz zamontowała nowe okna (z powtórzonymi starymi podziałami). W tym roku na prace przy kościele św. Krzyża Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa przeznaczył 90 tys. zł. Prace przy elewacjach mają potrwać 3 lata.
Autor: (WT)
Data publikacji: 26.06.2007
Miejsce publikacji: 4