28.11.2006 – Katedra wawelska | (WT)

Herby na zwornikach

W czasie prac konserwatorskich w kaplicy odkryto nieznane partie ruskich malowideł z czasów Władysława Jagiełły. Zakończyły się prace konserwatorskie przy odnawianiu polichromii w kaplicy Batorego (zwanej też Mariacką) w katedrze wawelskiej. Kaplica Mariacka zbudowana została w końcu XIV wieku dzięki fundacji biskupa Jana Radlicy. Z przełomu XIV i XV wieku pochodzą fragmenty ruskich malowideł, które znajdują się w aneksach ze schodami, prowadzącymi na galerię, a także pod poziomem posadzki na galerii (tego odkrycia dokonano w czasie zakończonej właśnie konserwacji). – To najstarsze polichromie w tej kaplicy; są one fundacji Władysława Jagiełły – mówi prof. Władysław Zalewski, który kierował pracami przy polichromiach. Anna Jagiellonka przebudowała gotycką kaplicę na miejsce pochówku swego małżonka króla Stefana Batorego. Prace trwały w latach 1594–95, a kierował nimi Santi Gucci. Z tego czasu pochodzi pomnik Stefana Batorego, okazałe stalle królewskie naprzeciw ołtarza oraz polichromia autorstwa Kacpra Kurcza. Polichromia zachowała się jedynie na części sklepienia i na ścianie z pomnikiem nagrobnym króla Batorego. – Nie była ona najlepiej zachowana, większość to rekonstrukcje wykonane przez Rudolfa Kozłowskiego w latach 50. XX wieku – dodaje prof. Zalewski. Konserwatorzy starali się zrekonstruować nie zachowane fragmenty, wzorując się na najlepiej zachowanych oryginalnych partiach. – Zrekonstruowaliśmy też przedstawienia czterech herbów na zwornikach: Korony, Litwy, Sforzów i Batorego. Wiemy, że historycznie były na nich przedstawienia herbowe, być może były to herby wykonane w drewnie, przyczepione do zworników, jednak nie zachował się po nich ślad. Uznaliśmy, że należy wypełnić puste pola zworników, które przy wzorzystej polichromii wyglądały niekorzystnie – mówi prof. Zalewski. Po zakończeniu prac przy polichromiach, wciąż jeszcze prowadzone będą roboty przy kamiennych elementach wyposażenia: nagrobkach, epitafiach, stallach, posadzce. – Trzeba podkreślić, że to pierwsza kaplica, w której na taką skalę wykorzystano czarny marmur dębnicki – mówi prof. Ireneusz Pluska, kierujący konserwacją elementów kamiennych. Ściany kaplicy są wyłożone marmurowymi płytami. – W czasie prac ustaliliśmy, że nagrobek Stefana Batorego, wykonany przez Santiego Gucciego, był polichromowany. Elementy wapienne miały kolor seledynowo-zielonkawy. Nie zdecydowaliśmy się jednak na odtworzenie tej kolorystyki. Prace w kaplicy zakończą się w kwietniu 2007 roku; w przyszłym roku konserwatorzy zajmą się wejściami do kaplicy. Czas konserwacji wykorzystują też wawelscy archeolodzy, którzy prowadzą badania. W aneksie przy kaplicy odsłonięta została wschodnia ściana katedry wraz z przyporą, która w części została zbudowana z wtórnie użytych romańskich ciosów. Mają być też prowadzone badania dotyczące komór grobowych pod kaplicą. Prace finansuje Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa; do tej pory kosztowały one 930 tys. zł, w przyszłym roku na ich dokończenie konieczne będzie jeszcze ok. 600 tys. zł. Oprócz tego wystąpiono z wnioskiem do SKOZK-u o dofinansowanie konserwacji kaplicy Wazów, krypty św. Leonarda oraz kaplicy św. Młodzianków (zwanej też kaplicą Hińczy z Rogowa).

Autor: (WT)
Data publikacji: 28.11.2006
Miejsce publikacji: 4