24.09.2013 r. – Kamienica Rynek Główny 9 | Małgorzata Mrowiec

Odkryli postać świętej, ale znów ją zamurują. Będziemy oglądać kopię

ZABYTKI. Polichromia średniowieczna na elewacji, do tego postać świętej odmalowana na budynku niesakralnym – to unikat. Taką właśnie wyjątkową rzecz ma Kraków przy Rynku Głównym. Malowidło odkryto na początku tego roku, teraz zapadła decyzja o jego dalszych losach.
Przypomnijmy: kolorowy wizerunek świętej w koronie i z mieczem (może to być zatem św. Katarzyna) został znaleziony pod warstwą cegieł podczas badań poprzedzających remont elewacji kamienicy przy Rynku Głównym 9. Polichromia znajduje się na granicy budynków nr 9 i 8 (kamienica Pod Jaszczurami), miedzy II a III piętrem. Postać jest prawie naturalnych rozmiarów. Jak ustalili specjaliści, malowidło pochodzi z XV wieku. Przetrwało i nie jest zniszczone, ponieważ szybko je zamurowano – po stu latach od chwili powstania. Nie było więc przez wieki wystawione na działanie deszczu, słońca czy mrozu.
– Świętą zamurowano zapewne w związku z poszerzeniem elewacji budynku numer 9 kosztem domu nr 8. Wówczas zresztą budynek numer 8 wraz z sąsiednim (nr 7) stanowiły jedną budowlę – moim zdaniem miejski pałac, mieszczący halę zabaw – mówi dr Waldemar Komorowski, historyk sztuki, konsultant inwestora remontu.
W znalezisku widzi nawet potwierdzenie tezy o tym, że Kraków, wzorem dużych europejskich miast średniowiecznych, zafundował sobie w owym czasie, nieopodal ratusza, miejski dom zabaw. Obecność malowidła na murze budynku – zdaniem dr. Komorowskiego – świadczy o tym, że nie był to dom mieszkalny. – Tu funkcjonowała wielka sala, w której urządzano przyjęcia – coś jak dzisiejsza hala kongresowa. A święta na elewacji wcale się z takim przeznaczeniem budynku nie wyklucza, w tamtych czasach świętość mieszała się z powszedniością – mówi historyk sztuki.
Polichromii w Polsce z tamtego czasu jest niedużo, a do tego wiążą się z reguły z architekturą sakralną. Dr Komorowski podkreśla, że odkryte malowidło na elewacji po raz kolejny wskazuje na wyjątkowość Krakowa.
Wojewódzki konserwator zabytków zdecydował, że po specjalistycznych badaniach i skanowaniu laserowym 3D polichromia zostanie ponownie zamurowana, by nie podlegała działaniu warunków atmosferycznych. Na to awaryjne zabezpieczenie, które ma być wykonane w tym roku, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa przeznaczył około 87 tys. zł.
Po zamurowaniu postać świętej ma zostać skopiowana i będziemy ją mogli oglądać na murze budynku.

Autor: Małgorzata Mrowiec
Data publikacji: 24.09.2013 r.
Miejsce publikacji: 4