12.07.2011 r. – Kamienica przy al. Słowackiego 7 | MAŁGORZATA MROWIEC

Czy będziemy zwiedzać mieszkanie wybitnego architekta ?

ZABYTKI. Mieszkanie Jana Sas-Zubrzyckiego, wybitnego architekta przełomu XIX i XX w. odzyskuje pierwotny wygląd. Padają pomysły, by urządzić tam muzeum projektanta.
Jan Sas-Zubrzycki, urodzony w Tłustem na Podolu, studiował we Lwowie, a w latach 1886 -1912 mieszkał w Krakowie. W naszym mieście według jego projektów stanęły w Podgórzu: kościół św. Józefa i kościół redemptorystów. Do kościoła św. Józefa została „przeniesiona" Wieża Mariacka architekt stworzył bowiem pojęcie stylu nadwiślańskiego – naszego stylu narodowego, odmiany gotyku – i ten styl odtwarzał.
Zaprojektował też kamienicę przy al. Słowackiego 7 (zbudowana w latach 1895-99), z mieszkaniem dla siebie na I piętrze. Jest tam reprezentacyjny salon z drewnianym stropem ozdobionym galerią rzeźbionych głów. – Prawdopodobnie to głowy członków rodziny, a na belce centralnej – głowa samego Jana Sas-Zubrzyckiego – mówi konserwator zabytków Wojciech Szczurek, prowadzący tu prace. Konserwatorzy zajęli się też odnowieniem pięknie zdobionych drzwi, kominka w salonie, a w kolejnym pomieszczeniu – arkady z marmurową kolumną i ozdobnym narożnikiem. Tu przywracano pierwotną kolorystykę, szukając analogii m.in. w Kościele Mariackim. – Kolumna, strop, wielkie lustro – to cytaty z polskiej sztuki średniowiecznej, motywy, które Sas-Zubrzycki przetworzył na własne mieszkanie. Bardzo mało zachowało się takich autorskich wnętrz -zwraca uwagę historyk sztuki Waldemar Komorowski. – To dom własny architekta który był szczególną osobowością. Wyraz duszy architekta – dodaje.
Dlatego też Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa wyjątkowo włącza się finansowo w prace w prywatnym mieszkaniu – w tej kamienicy zwróconej w 1989 r. spadkobiercom Jana Sas-Zubrzyckiego. SKOZK przeznaczył na prace w tym roku 27,5 tys. zł. To pierwsza taka sytuacja od ok. 20 lat, odkąd SKOZK wsparł odnawianie mieszkania przy ul. św. Jana – Jeżeli właściciel korzysta ze środków publicznych, powinien udostępniać wyremontowane pomieszczenia choćby dla badaczy architektury – uważa dyrektor biura SKOZK Maciej Wilamowski. Przypomina też, że sama kamienica była remontowana w latach 2003-10, na co SKOZK przeznaczył ponad 330 tys. zł.
Spadkobiercy Sas-Zubrzyckiego chcieliby odnowione pomieszczenia wynająć, wspominają o muzeum, sami jednak by go nie prowadzili. Padają podpowiedzi, by może utworzyć tu oddział któregoś z krakowskich muzeów.

Autor: MAŁGORZATA MROWIEC
Data publikacji: 12.07.2011 r.
Miejsce publikacji: 4