25.10.2013 r. – Cmentarz Rakowicki | Małgorzata Mrowiec

Uniwersytet Jagielloński ratuje groby i pamięć o swoich profesorach

NAUKA. Komitet jest wyjątkowy: to pierwsza i dotąd jedyna taka inicjatywa uczelni w Polsce. Na cmentarzu Rakowickim został odnowiony XIX-wieczny nagrobek profesora Ludwika Zejsznera, pioniera badań geologicznych w Polsce, kartografa i miłośnika Tatr. To kolejne przedsięwzięcie zrealizowane przez Komitet ds. Opieki nad Grobami Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, tym razem dzięki wsparciu sponsorów.
Komitet istnieje od 2008 roku. To pierwsza i dotąd jedyna taka inicjatywa uczelni w Polsce. Zbiera on informacje o miejscach spoczynku zmarłych profesorów UJ, wyszukuje  ich  mogiły,  wykonując przy tym niekiedy pracę detektywistyczną. Dba o opuszczone groby, odnawia niszczejące nagrobki, a nawet ratuje przed likwidacją mogiły przez lata pozbawione opieki.
– Jeżeli my, obecni profesorowie, nie będziemy pamiętali o naszych poprzednikach, to
i o nas za 100,150 lat też nikt nie będzie pamiętał – przekonuje przewodniczący komitetu prof. Jan Wiktor Tkaczyński. Wszystkim też poleca odwiedzanie grobów uczonych z odleglejszej historii. – Warto wyczytać ze starych inskrypcji, co zrobili, jakich imponujących odkryć dokonali w czasach, kiedy pisało się gęsim piórem. To uczy pokory – dodaje.
Komitet może podejmować się renowacji, o ile grób danego profesora nie ma dysponenta, czyli właściciela. Lecz -jak się okazuje – nie jest to rzadkością. -Bardzo wielu profesorów poświęciło się nauce kosztem życia osobistego, nie pozostawiło po sobie potomków i nie ma dziś rodzin, które by się tymi grobami zajęły – mówi szef  komitetu.
Każdego roku udaje się przeprowadzić najpilniejsze naprawy i renowacje. Komitet ma do dyspozycji specjalną dotację Uniwersytetu Jagiellońskiego, datki ofiarodawców i odpisy l proc. podatku (z tych dwóch ostatnich źródeł rocznie około 5 tys. zł). Niektóre prace są natomiast realizowane na wniosek komitetu, ale ich finansowanie zapewnia Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.
W przyszłym roku, na 650-lecie uniwersytetu, komitet chciałby odnowić grobowce: prof. Józefa Majera, dwukrotnego rektora UJ w XIX wieku, a także prof. Napoleona Cybulskiego, odkrywcy adrenaliny i twórcy endokrynologii.
Prowadzona przez komitet internetowa   baza   danych (ogólnodostępna, na stronie: www.uj.edu.pl/uniwersytet/aktualnosci/odeszli/lista-pamieci) obejmuje groby profesorów zmarłych nie dalej niż w 1803 roku. To data założenia cmentarza Rakowickiego, gdzie spoczywa wielu z nich (komitet wie o ponad 700 tutaj pochowanych). Na razie przyjęto tę datę jako graniczną, może kiedyś baza będzie sięgała i dalej w przeszłość.
31 października, w przeddzień Wszystkich Świętych, wraz z „Dziennikiem Polskim" ukaże się dodatek „Szlakiem Pamięci", przygotowany przez Komitet ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ. Stanowi on następny, czwarty już odcinek swoistego przewodnika, który pozwala odszukać groby profesorów UJ na nekropolii rakowickiej i zarazem przypomina ich dokonania.
Przy tej okazji komitet prosi o kontakt osoby, które mają informacje o – nawet najodleglejszych – miejscach pochówku zmarłych profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego. Można je przekazywać, dzwoniąc pod nr tel. (12) 430-10-12 lub e-mailem: komitet-pamieci.uj.edu.pl.

Autor: Małgorzata Mrowiec
Data publikacji: 25.10.2013 r.
Miejsce publikacji: 4