KONSERWACJA PINAKLI KOŚCIOŁA MARIACKIEGO

8 stycznia 2019. Podmuchy wiatru i strumienie deszczu rok po roku nadwątlały kamienną strukturę dwudziestu sterczyn wieńczących średniowieczne mury kościoła Mariackiego. Dzięki Narodowemu Funduszowi Rewaloryzacji Zabytków Krakowa przez cztery ostatnie lata zabezpieczono i odnowiono osiemnaście z nich. Ostatnimi dwoma konserwatorzy zajmą się w tym roku.

Stan Mariackich pinakli był bardzo zły. Nadłamane, z ubytkami rzeźbionych ornamentów, a przede wszystkim o naruszonej strukturze kamienia i z licznymi rozwarstwieniami oraz pęknięciami stanowiły potencjalne zagrożenie dla przechodniów. Cztery lata temu przy pierwszej partii sterczyn stanęły rusztowania i rozpoczęto prace konserwatorskie. Konserwatorzy zabezpieczają i wzmacniają strukturę pinakli, po ich odczyszczeniu oraz uzupełnieniu ubytków i dekoracji sterczyny poddawane są impregnacji. Odnowa, rozpisana na kilka sezonów konserwatorskich, w tym roku dobiegnie końca.

Obecne pinakle kościoła Mariackiego to dzieła XIX i XX-wiecznych rzeźbiarzy. Demontaż oryginalnych, pochodzących jeszcze z XIV wieku sterczyn z prezbiterium postępował od lat osiemdziesiątych XIX wieku. Uważano wówczas, że ich stan jest tak zły, że nadają się już do odnowy. Jeden z tych oryginalnych pinakli Mariackich przetrwał do dziś – można go oglądać w ogrodzie Pałacu Czapskich. Pinakle okalające prezbiterium sukcesywnie zastępowano idealnymi kopiami. Z kolei na przełomie lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku ustawiono sterczyny na zwieńczeniu przypór wokół nawy głównej. Zaprojektował je Franciszek Mączyński, czołowy architekt doby secesji i wczesnego modernizmu, któremu Kraków zawdzięcza m.in. Pałac Sztuki i dzisiejszy kształt Teatru Starego.

W latach 2014–2018 Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa wspomógł Parafię Mariacką w pracach ratunkowych przy pinaklach kościoła Mariackiego środkami Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa o łącznej wartości 1,3 mln zł.