EUROPEUM W ODNOWIONYM TRZYSTULETNIM SPICHLERZU

Historia spichlerza sięga przełomu XVII i XVIII wieku. – Budynek ten pełnił bardzo różne funkcje. Jak sama nazwa wskazuje, był spichlerzem, przez jakiś czas był też magazynem fabryki powozów, mieścił też mleczarnię, sklep, w latach trzydziestych XX wieku miał stać się lokalem dla Stowarzyszenia Architektów RP, a od lat sześćdziesiątych XX wieku był magazynem zabytkowych mebli naszego muzeum – przypominała podczas uroczystej inauguracji Zofia Gołubiew, dyrektor Muzeum Narodowego w Krakowie. W 2008 roku rozpoczęto odnowę tego zabytku, adaptując go na cele powstającego Ośrodka Kultury Europejskiej. W realizację tego zadania włączył się Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, dotując w latach 2006–2007 prace projektowe, a w kolejnych – badawcze i konserwatorskie, które objęły m.in. wymianę dachu i renowację elewacji. W trakcie badań archeologicznych towarzyszących izolacji fundamentów odkryto pozostałości średniowiecznego warsztatu, w którym produkowano ozdobne paciorki. W latach 2006–2012 Społeczny Komitet przyznał na rewaloryzację dawnego spichlerza  blisko 4,5 mln zł z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa. Zaangażowanie SKOZK pozwoliło Muzeum Narodowemu w Krakowie pozyskać dofinansowanie ze środków europejskich w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (2,2 mln zł) oraz wsparcie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (1,6 mln zł).

Spichlerz przy pl. Sikorskiego to siódmy zabytkowy gmach Muzeum Narodowego w Krakowie, do którego rewitalizacji przyczynił się Społeczny Komitet. Dzięki środkom NFRZK w latach 1997–2007 przeprowadzono kompleksowy remont renesansowego Pałacu Biskupa Erazma Ciołka, w którym otworzono następnie Galerię Sztuki Polskiej XII–XVIII wieku i Sztuki Cerkiewnej Dawnej Rzeczypospolitej. SKOZK wspierał również odnowę Domu Matejki, Domu Mehoffera, Kamienicy Szołayskich, Sukiennic oraz Pałacu Czapskich. – To, co stało się w Muzeum Narodowym w Krakowie, jest ewenementem w Polsce. Żadne muzeum nie dźwignęło tak niewiarygodnego ciężaru inwestycji, odnoszących się do polskiego dziedzictwa – powiedziała prof. Małgorzata Omilanowska, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego.

Przemawiający podczas uroczystości otwarcia przewodniczący SKOZK, prof. Franciszek Ziejka, wyraził nadzieję, że otwarcie nowego oddziału muzealnego to pierwszy krok do rewitalizacji całego fragmentu Krakowa między średniowiecznym kwartałem uniwersyteckim Starego Miasta z jednej strony a Błoniami, alejami Trzech Wieszczów, Biblioteką Jagiellońską i Akademią Górniczo-Hutniczą z drugiej. Okolica ta, którą codziennie przemierza w drodze na zajęcia kilkanaście tysięcy studentów, zdaniem byłego rektora UJ może stać się w przyszłości dzielnicą artystów i sztuki, prawdziwą – nawiązując do nazwy jednej z tutejszych ulic – „Krakowską Wenecją”.

W Ośrodku Kultury Europejskiej „Europeum”, którego siedzibą jest odnowiono spichlerz, będzie prezentowana ta część zbiorów Muzeum Narodowego, której twórcami byli wybitni twórcy europejscy od średniowiecza do lat dwudziestych XX wieku. Do najcenniejszych dzieł prezentowanej kolekcji należą obrazy „Kazanie św. Jana Chrzciciela” Pietera Bruegela Starszego, „Samobójstwo Lukrecji Rzymskiej” Łukasza Cranacha Starszego i „Madonna z Dzieciątkiem i Świętymi” Lorenzo Lotto.