Wieża Ratuszowa

Dzisiejsza Wieża Ratuszowa powstała wraz z ratuszem polokacyjnego Krakowa prawdopodobnie na początku XIV wieku. Pierwsza wzmianka o niej w zachowanych źródłach pisanych pochodzi z 1383 roku. Dziś, po wyburzeniu w 1820 roku zasadniczego gmachu ratusza, jest ostatnią pozostałością średniowiecznej siedziby władz miejskich. Zbudowana na planie kwadratu, liczy wraz z hełmem 68 m wysokości. Ściany zewnętrzne pokrywa gotycka okładzina kamienna, uformowana przez ostrołukowe arkady i pionowe laskowania. U wejścia znajduje się gotycki portal z herbami Krakowa i Królestwa Polskiego. W sali na parterze znajduje sie m.in. unikatowy w skali Polski zestaw gmerków mistrzów kamieniarskich z 1444 roku, zaś na pierwszym piętrze, pełniącym dawnej funkcje kaplicy – rekonstruowane w XX wieku gotyckie sklepienie krzyżowo-żebrowe. Obecny hełm z lat 1783-1784 powtarza formę barokowego nakrycia wzniesionego w latach 1680-1686. W latach 1961-1965 wedle koncepcji Wiktora Zina przeprowadzono renowację, której następstwem było wprowadzenie do historycznej substancji elementów autorskiej rekonstrukcji historycznej – Wieżę wzbogacono o wykusze, a przy nowo utworzonym wejściu ustawiono parę kamiennych lwów przeniesionych z pałacu Morstinów w Pławowicach. Dziś Wieża mieści filię Muzeum Historycznego Miasta Krakowa z punktem widokowym na trzecim piętrze. W rozległych podziemiach znajduje się „Scena pod Ratuszem” krakowskiego Teatru Ludowego oraz kawiarnia.

SKOZK finansował w latach 1994–1998 kompleksowy remont konserwatorski elewacji wieży, renowację jej więźby dachowej oraz prace izolacyjne w piwnicach, mające na celu likwidację uciążliwych zawilgoceń. SKOZK na nowo podjął temat odnowy wieży w 2008 roku. Od tego czasu z udziałem środków Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa udało się przeprowadzić m.in. konserwację ceglano-kamiennych ścian wnętrza I piętra i renowację drewnianej więźby hełmu. W 2015 roku współfinansowano remont konserwatorski zespołu wejścia głównego do wieży.

W latach 1994–1998 i 2008–2013 oraz w r. 2015 SKOZK przeznaczył na prace w Wieży Ratuszowej  3.730.752 zł.