Dom Jana Matejki (oddział Muzeum Narodowego w Krakowie)

ul. Floriańska 41

Pierwszy budynek murowany w obrębie działki zajmowanej dziś przez dom Jana Matejki powstał w XIV wieku. Począwszy od wieku XVI, z którego pochodzi zachowany strop nad tylną izbą i sklepienie parteru, przez XVII wiek, gdy powstała klatka schodowa, po lata 70-te wieku XIX (dobudowa 3. piętra, oficyny i fasady) kamienica ulegała rozbudowie i przekształceniom. Od XVIII wieku należała do rodziny Rozbergów, z których pochodziła matka Jana Matejki. Mistrz polskiego historyzmu przyszedł tu na świat w 1838 roku, miał tu swoją pracownię, w której podejmował w 1880 roku cesarza Franciszka Józefa, i w murach tego domu zmarł w 1893 roku. Powstałe tuż po śmierci artysty Towarzystwo im. Jana Matejki podjęło się zbierania funduszy, dzięki którym w 1895 roku dom wraz z wyposażeniem i pamiątkami po Matejce został wykupiony, a w następnym roku udostępniony zwiedzającym. Wnętrza domu zaaranżowano dla celów ekspozycyjnych według projetków architektów Tadeusza Stryjeńskiego i Zygmunta Hendla. W 1904 roku dom Matejki stał się pierwszym oddziałem Muzeum Narodowego w Krakowie. W strukturze tego muzeum pozostaje do dziś. Na ekspozycję składają się m.in. pamiątki osobiste po malarzu, jego obrazy i szkice oraz eksponaty historyczne wykorzystywane przez mistrza przy tworzeniu wielkich kompozycji malarskich, w tym militaria, wyroby złotnicze i ubiory. Integralną częścią ekspozycji jest salon, sypialnia i pracownia malarza z zachowanym wyposażeniem.

SKOZK finansował kompleksowe prace remontowo-konserwatorskie w domu Jana Matejki podczas jego generalnej renowacji w latach 1982–1988. Po wielu latach Komitet powrócił do wspierania prac w tym obiekcie w związku z jego kolejnym generalnym remontem, mającym umożliwić dostosowanie ekspozycji do standardów współczesnego muzealnictwa. W 2006 roku SKOZK sfinansował odtworzenie zniszczonej stolarki okiennej, a w kolejnych latach m.in. naprawę stropów i konserwację malowideł ściennych. W 2013 roku przy wsparciu dotacji z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa odnowiono fasadę Domu Matejki.

W ostatnim okresie, tj. w latach 2006–2009 oraz 2011–2013, SKOZK wydatkował na prace w Domu Jana Matejki 1 502 517 zł.