ZMIENIAJĄ SIĘ ZANIEDBANE ZABYTKI W OTOCZENIU WAWELU

Przez trzy lat dzięki pomocy SKOZK odnowiono dwadzieścia trzy kamienice przy prowadzącej na Wawel drodze królewskiej – najpopularniejszej miejskiej trasie turystycznej w Polsce. Remonty objęły m.in. dom geniusza średniowiecznej rzeźby – Wita Stwosza oraz kamienicę, w której urodziła się Helena Modrzejewska.

Drogi prowadzące na Wawel – miejsce o największym natężeniu ruchu turystycznego w Polsce – to łącznie 10 ulic, przy których znajduje się 139 zabytków wpisanych do rejestru zabytków. 100 z nich to kamienice, w większości sięgające swoimi początki średniowiecza. Po odnowieniu w ubiegłych latach najważniejszych zabytków sakralnych i uniwersyteckich w tym rejonie, w tym m.in. Collegium Iuridicum UJ i zespołu renesansowych rezydencji na ulicy Kanoniczej, przyszedł czas, by z równą intensywnością podjąć prace konserwatorskie i remonty w kamienicach mieszczańskich. W latach 2011–2014 roku właściciele prywatnych kamienic przy drogach wiodących na Wawel zrealizowali prace konserwatorskie o łącznej wartości 16,61 mln zł, z czego 5,42 mln zł pokryto z dotacji z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.

W kilku przypadkach stan podwawelskich kamienic był na tyle zły, że przed przystąpieniem do ich właściwej odnowy trzeba było je przede wszystkim zabezpieczyć przed zawaleniem. Było tak m.in. w przypadku sąsiadujących ze sobą kamienic przy ul. Grodzkiej 21–23, w których w latach 2012–2013 wzmocniono konstrukcję i zagrożone katastrofą budowlaną stropy, później dopiero przystępując do remontów elewacji. To właśnie prace przy elewacjach elewacji były działaniami, o wsparcie których najczęściej zwracali się właściciele kamienic na drogach na Wawel. Dzięki pomocy SKOZK odnowiono m.in. fasadę kamienicy „Podelwie” przy ul. Grodzkiej 32 z umieszczoną nad wejściem głównym XIV-wieczną rzeźbą lwa – najstarszym zachowanym godłem krakowskiej kamienicy. Odnowioną elewację zyskał także między innymi dom narożny przy ul. Grodzkiej 22 i placu Dominikańskim, w którym w 1840 roku urodziła się Helena Modrzejewska, oraz dom przy ul. Grodzkiej 3, w którym od 1570 roku działała drukarnia Mikołaja Szarfenberga, wydawcy Odprawy posłów greckich Jana Kochanowskiego.

Szczególnie złożonych prac wymagał – i wciąż wymaga – dom rzeźbiarza Wita Stwosza przy ul. Grodzkiej 39. Gdy w 2011 roku SKOZK po raz pierwszy zdecydował się wspomóc właścicieli tej kamienicy, była ona w opłakanym stanie. Poważna awaria konstrukcyjna groziła jeszcze kilka lat temu zawaleniem tej budowli. Pierwsze dwa lata poświęcono na przeprowadzenie gruntownego zabezpieczenia konstrukcyjnego, dopiero wtedy można było pomyśleć o odnowieniu elewacji, w czym wspomogła właścicieli dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz władz krakowskiego samorządu. Z kolei przy wsparciu Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa odnawiane są m.in. gotyckie piwnice oraz poddawane konserwacji nowożytne polichromie na I piętrze.

28 listopada 2014 roku Liliana Sonik, przewodnicząca Komisji Informacji i Inicjatyw Społecznych SKOZK, oraz prof. Bogusław Krasnowolski, zastępca przewodniczącego SKOZK, na konferencji prasowej przedstawili dziennikarzom i miłośnikom zabytków Krakowa dotychczasowe efekty odnowy mieszczańskich zabytków znajdujących się na drogach na Wawel. Informacje z konferencji ukazały się w najważniejszych mediach lokalnych, w tym m.in. TVP Kraków, Radiu Kraków, „Dzienniku Polskim”, „Gazecie Krakowskiej”, „Gazecie Wyborczej” (w dodatku „Gazeta w Krakowie”) i „Gościu Niedzielnym”.