NA RATUNEK WIELKIEJ FUNDACJI KRÓLA ZYGMUNTA III WAZY

Kościół św. św. Piotra i Pawła, jeden z pierwszych i zarazem najważniejszych zabytków polskiego baroku, to obok Wawelu, wieży ratuszowej i kościoła Mariackiego obiekt dominujący w panoramie Starego Miasta. Na dobrze widocznej z kopca Kościuszki i ze wzniesień Podgórza kopule świątyni dwa lata temu zaobserwowano niepokojące spękania. Największe obawy wzbudził stan kamiennych sterczyn po południowo-zachodniej stronie latarni kopuły. Istniała poważna obawa, że przy silniejszym wietrze kamienne ciosy runą przez dachy i sklepienia do wnętrza kościoła. Ekspertyza konstrukcyjna wykazała, że jedna z przyczyn pogorszenia się stanu konstrukcji tkwi w spinających latarnię metalowych obejmach i klamrach łączących poszczególne bloki kamienne. Pierwotnie miały one wzmacniać strukturę obiektu, jednak postępująca korozja i ciągła ekspozycja na znaczne wahania temperatury sprawiły, że metalowe wzmocnienia cyklicznie powiększając i kurcząc swój obwód osłabiły i rozkruszyły konstrukcję.

Wiosną 2014 roku dzięki środkom wyasygnowanym przez Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa rozpoczęto prace interwencyjne przy latarni. Ponieważ kopuła kościoła św. św. Piotra i Pawła nie ma wewnętrznych schodów ani otworów umożliwiających dostęp do latarni z nawy kościoła, na potrzeby remontu musiano wznieść rusztowania zewnętrzne o wysokości odpowiadającej piętnastopiętrowemu budynkowi. Konserwatorzy przystąpili do demontażu wszystkich pięciu metalowych obejm. Cztery z nich, znajdujące się w górnych partiach latarni, zastąpione zostaną wykonanymi na zamówienie w Szwajcarii taśmami z włókna węglowego. Piąta, najszersza, zastąpiona zostanie szyną ze stali nierdzewnej osadzoną w specjalnie przygotowanych gniazdach, niwelujących skutki odkształceń termicznych. Naprawom zostaną poddane także wszystkie uszkodzone elementy kamienne, okna i ofasowania. Prace potrwają do jesieni. Na likwidację awarii kopuły kościoła św. św. Piotra i Pawła planuje się przeznaczyć w 2014 roku z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa kwotę 640 tys. zł.

Kościół św. św. Piotra i Pawła to pierwsza barokowa budowla w Krakowie, a zarazem jeden z pięciu najstarszych barokowych zabytków I Rzeczypospolitej (obok kościołów w Nieświeżu, Lublinie, Jarosławiu i Kaliszu). Świątynię w samym centrum dawnego Okołu, najstarszej przedlokacyjnej osady Krakowa, ufundował dla zakonu jezuitów król Zygmunt III Waza. Budowę rozpoczęto w 1597 roku, zamknięto kopułą w roku 1619, a przyozdobiono elewacją w roku 1630. W krypcie pod nawą główną pochowany jest Piotr Skarga (zm. 1612), autor słynnych „Kazań sejmowych”. W ostatnich latach w kryptach kościoła utworzono Panteon Narodowy, powołany do życia w celu kontynuacji tradycji pochówku wielkich Polaków związanej przez stulecia z podziemiami katedry wawelskiej i kościołem na Skałce. W Panteonie Narodowym znalazły w 2013 roku miejsce wiecznego spoczynku prochy Sławomira Mrożka.