FUNDOWANE PRZEZ KAZIMIERZA WIELKIEGO WROTA KATEDRY WAWELSKIEJ PO KONSERWACJI

Obite blachą, bogato zdobione drzwi to pamiątka zaangażowania króla Kazimierza Wielkiego w zakończenie gotyckiej przebudowy katedry na Wawelu, którą zainicjowano w 1320 roku za panowania jego ojca – Władysława Łokietka. Wrota pochodzą najprawdopodobniej sprzed 1364 roku, kiedy uroczyście konsekrowano przebudowaną świątynię. Wspierana przez dwóch ostatnich Piastów na tronie polskim przebudowa katedry zbiegła się z nadaniem jej charakteru Ołtarza Ojczyzny (Ara Patriae) – miejsca koronacji królewskich, pochówków monarszych, celebracji największych tryumfów i składania trofeów wojennych. Królewski, a zatem państwowy charakter katedry podkreślono m.in. w prowadzących doń od frontu i od południa drzwiach poprzez umieszczenie na nich godła Królestwa Polskiego i zwielokrotnionego, zwieńczonego koroną monogramu K, upamiętniającego króla Kazimierza Wielkiego.

Konserwacja zabytkowych drzwi z fundacji Kazimierza Wielkiego była ostatnim etapem kompleksowej odnowy południowej elewacji katedry na Wawelu. W trakcie prowadzonych przez dr Elżbietę Nosek badań metaloznawczych potwierdzono autentyczność metalowych partii tego zabytku (drewno pochodzi z wieku XIX). Konserwatorom udało się również ustalić jego pierwotną kolorystykę. Drzwi miały barwę malachitową, którą w trakcie renowacji prowadzonej pod kierunkiem Sławomira Odrzywolskiego na przełomie XIX i XX wieku zmieniono na czarno-grafitową. Po dodatkowej kwerendzie w źródłach pisanych, która potwierdziła ustalenia konserwatorów, postanowiono przywrócić drzwiom oryginalną kolorystykę, stosując do tego farby z domieszką sproszkowanego malachitu. Jak się przypuszcza, tę samą barwę miały również główne drzwi do katedry w wejściu zachodnim, które dopiero czekają na swą odnowę.