POCZĄTEK PRAC W KRYPCIE ZASŁUŻONYCH NA SKAŁCE

Jan Długosz, Józef Ignacy Kraszewski, Stanisław Wyspiański, Jacek Malczewski, Karol Szymanowski, Czesław Miłosz i inni wielcy twórcy polskiej kultury – to ich groby znajdują się w krypcie kościoła Paulinów na Skałce. Właśnie ruszyły tam prace konserwatorskie finansowane przez SKOZK i Gminę Kraków. Pilnej odnowy wymaga secesyjny wystrój malarski z początku XX wieku. Efekty konserwacji zobaczymy w przyszłym roku.

Krypta Zasłużonych powstała w latach 1876–1880 w wyniku przebudowy przyziemi kościoła Paulinów na mauzoleum wybitnych Polaków. Pierwszą osobą pochowaną w Krypcie był średniowieczny kronikarz Jan Długosz (1415–1480), fundator paulińskiego klasztoru. W następnych latach spoczęli tam: Wincenty Pol (1881), Józef Ignacy Kraszewski (1887), Teofil Lenartowicz (1893), Adam Asnyk (1897), Henryk Siemiradzki (1902), Stanisław Wyspiański (1907), Jacek Malczewski (1929), Karol Szymanowski (1937), Ludwik Solski (1954), Tadeusz Banachiewicz (1955) i Czesław Miłosz (2004). Krypta Zasłużonych w czasach niewoli była celem licznych pielgrzymek patriotycznych ze wszystkich zaborów, a dziś jest dla turystów stałym punktem w programie zwiedzania krakowskiego Kazimierza.

Pochodzący z początku XX wieku wystrój malarski Krypty Zasłużonych znajduje się w fatalnym stanie. Konserwatorzy zwracają uwagę na duże ubytki tynków, na powierzchni których artysta Józef Mikulski wykonał secesyjną polichromię z motywem herbów dawnych ziem polskich. W niektórych miejscach ubytki sięgają jednego metra ponad poziom posadzki. Zniszczenia te były związane z zawilgoceniem przyziemi kościoła, które udało się zażegnać w latach 2000–2003 dzięki dotacjom SKOZK, kosztem jednak skucia części nieodwracalnie uszkodzonych tynków. W 2007 roku dzięki wsparciu z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa przywrócono blask sarkofagom Jana Długosza, Wincentego Pola, Stanisława Wyspiańskiego i Karola Szymanowskiego. Celem rozpoczynanych obecnie prac jest przywrócenie pełnego secesyjnego wystroju wnętrza, co oznacza, że oprócz konserwacji zachowanych partii malowidła konserwatorzy dokonają także jego częściowej rekonstrukcji. Renowacji poddane zostaną również kamienne elementy wystroju Krypty, a także latarnie, balustrady i drzwi zewnętrzne. Zrekonstruowane zostaną także zniszczone fragmenty ceramicznej posadzki.

Na prace te SKOZK przeznaczy w tym roku dotację w wysokości 300 tys. zł. Wsparcie w wysokości 60 tys. zł zaoferowało także Miasto Kraków. Prace konserwatorskie w Krypcie Zasłużonych zakończą się w 2013 roku.