FORT „KOŚCIUSZKO” W NOWEJ ODSŁONIE

25 października 2018. Europejska wrażliwość i amerykańska energia. W takim duchu prowadzi się prace w forcie pod Kopcem Kościuszki. W odnawianym bastionie powstaje muzeum Tadeusza Kościuszki – bohatera wojny o niepodległość USA i przywódcy Insurekcji 1794 roku. Pierwsi goście zwiedzą je latem 2020 roku. Prace budowlane i konserwatorskie finansowane są z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa i ze środków europejskich.

Wzniesiony w latach 1850–1856 bastion V poaustriackiego fortu „Kościuszko” to obecnie plac budowy, na którym zamierzenia inwestora są nieustannie konfrontowane z wiekową materią zabytku. W ostatnich miesiącach nowe wyzwania postawiły przez projektantami i wykonawcami pokrywające wnętrza bastionu tynki cementowe. Ich los rozstrzygnęły dopiero badania architektoniczne. Wykonane w tym celu odkrywki dowiodły, że wnętrza w momencie ich wznoszenia zamierzano pozostawić nieotynkowane. Świadczyło o tym opracowanie pierwotnych wypełnień między cegłami z widoczną troską o estetykę. W oparciu o rezultaty badań konserwator zabytków nakazał usunięcie tynków. Odsłonięte w ten sposób wątki ceglane bliższe są oryginalnemu zamysłowi austriackich budowniczych, a przy okazji nadają fortecznym wnętrzom pewnej lekkości i architektonicznej dynamiki.

Równocześnie z pracami wewnątrz budynku trwa montaż szklanego dachu nad dziedzińcem bastionu. Powstające muzeum zyska dzięki temu dodatkowe miejsce spotkań, imprez i wystaw. Szklana przesłona dziedzińca będzie się składać z kilkudziesięciu trójkątnych tafli z wbudowanym elektrycznym systemem ogrzewania. Konstrukcja nie zniekształca sylwety fortu, a zastosowane rozwiązania gwarantują – na wypadek gdyby przyszłe pokolenia pragnęły powrócić do pierwotnej formy bastionu – odwracalność ingerencji w substancję zabytku.

Generalny remont konserwatorsko-budowlany bastionu V fortu „Kościuszko” jest projektem kluczowym Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa na lata 2017–2020. Inwestorem jest Komitet Kopca Kościuszki. Planowana stała ekspozycja „Kościuszko – bohater wciąż potrzebny” będzie przedstawiała zgodnie ze standardami współczesnego muzealnictwa kluczowe momenty życia przywódcy Insurekcji, począwszy od lat młodzieńczych spędzonych na terenie dzisiejszej Białorusi przez kolejne etapy jego życia związane między innymi z Ameryką, Rosją, Francją i Szwajcarią. Wyeksponowanie w narracji idei wolności i równości ma przybliżyć postać Kościuszki zwiedzającym niezależnie od kraju ich pochodzenia.

Warto przypomnieć, że Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w 2017 roku wpisał Kopiec Kościuszki wraz z fortem „Kościuszko” i jego otoczeniem na prestiżową listę Pomników Historii.

PS. A tu pisaliśmy o parku powstającym na terenie bastionów częściowo wyburzonych po II wojnie światowej – kliknij tu.